Halfverhardingen, soorten, keuze en aanleg.
| 1.0.0 | Bodem bedekking met split- grind of kiezel t.b.v. verharding noemt men halfverharding. |
| 2.0.0 | Soorten: |
| 2.1.1 | Kiezel – plat en/of afgerond en rond (hier valt grind eigenlijk ook onder maar dit is in de volksmond niet zo bekend). |
| 2.2.1 | Granulaat is een gebroken of gemalen materiaal zoals split, steenslag, breuksteen of recyclinggranulaat) . |
| 3.0.0 | Toepassingen van granulaten en kiezel. |
| 3.1.1 | Stabiele fundering- halfverhardingslagen voor opritten, landwegen en loop- wandelpaden. |
| 3.1.2 | Als drainagelaag, hiervoor moet de onderlaag- bodem ook drainerend zijn. Indien de onderlaag niet of slecht waterdoorlatend moet deze eerst als waterafvoerende laag onder een bepaald afschot zijn aangebracht. |
| 3.1.3 | Siertuinen, uitstraling van de steen als decoratie. |
| 3.1.4 | Borders, (bijvoorbeeld een border langs de muur om opspattend water tegen de muur te voorkomen.) |
| 3.1.5 | Op het dak (dakgrind of voor natuurlijke daken = lava). |
| 3.1.6 | Regenwaterinfiltratie zoals grindpalen en lava- koffers. |
| 3.1.7 | Vijvers, beken, rivieren kant en bodembescherming. |
| 3.1.8 | Onderhoud beperken van oppervlakten, halfverhardingen Onkruid werend. – korrelverdeling |
| 3.1.9 | Voorkoming van erosie. (Het voorkomen van het wegspoelen van zand en grond door stromend water). |
| 4.0.0 | Verschil tussen een ronde of gebroken korrel. |
| 4.1.1 | Granulaat, gebroken steen. Deze is hoekig, kantig en ruw hierdoor heeft het een hoge haakweerstand en is daarom geschikt voor situaties waarbij de steenslagstenen aan ander materiaal moeten hechten of, in de juiste verdeling van korrelgroottes, waarbij een samenhangend, stabiel pakket gevormd moet worden, de stenen gaan liggen rangschikken zich en haken in elkaar. |
| 4.2.1 | Kiezel – plat en/of afgerond en ronde steen. Deze is slecht beloop- of berijdbaar omdat de korrel steeds zal willen wegrollen waardoor spoorvorming en ophopingen kunnen onstaan die weer nog slechter beloop en berijdbaar zijn. Ook kan de onderlaag eronderuit komen en zich kan vermengen met de kiezel. |
| 4.3.1 | Onze advies voor een halfverharding waar verkeer op plaatsvindt gaat uit naar een gebroken steensoort. |
| 5.0.0 | Steensoort, verschil tussen een harde steen of zachte- poreuse steen. |
| 5.1.1 | Een harde steen heeft weinig inwerking van erosie en kan veel druk weerstaan. Tevens bied deze steen weinig mogelijkheid voor begroeing omdat deze hier niet in kan dringen. Een harde steen is dus een onderhoudsvrije steen die zeer lang zijn uitstraling behoud. Nadeel van harde steen is dat deze altijd iets losser van structuur blijft. |
| 5.2.1 | Zachtere of poreuse stenen hebben het voordeel dat deze steen zich enigszins in elkaar laten drukken waardoor de laag compacter en vaster wordt en de steen niet gemakkelijk kan rollen. Echter bij zwaardere of regelmatige belasting zal deze steen uiteindelijk door de druk en de malende werking van het verkeer vergruizen. Ook is deze steen gevoellig(er) voor weersinwerking en groenaanslag. Deze eigenschappen maakt de steen echter weer zeer geschikt voor andere doeleinden (zie LAVA). |
| 5.3.1 | Door de voordelen genoemd bij punt 5.1.1 gaat ons advies voor de aanleg van een halfverharding uit naar een harde steensoort. |
| 6.0.0 | Korrelverdeling /gradatie. |
| 6.1.1 | Hoe meer scheiding er in de korrels wordt gemaakt, hoe losser het materiaal zal blijven. Grote en kleine steentjes hebben elkaar nodig om elkaar op te kunnen sluiten zodat ze niet weggedrukt of weg kunnen rollen. Wanneer er weinig fijn korrel is, is de hechting geringer. Echter, bij een teveel aan fijnere korrels blijft er ook teveel ruimte vrij tussen de grotere korrels (de grotere korrels komen van elkaar los te liggen omdat er te veel kleinere tussen liggen. Belangrijk is dat de deeltjes van iedere afmeting elkaar raken: hoe beter de deeltjes elkaar raken, hoe sterker de onderlinge band tussen de deeltjes is. Dit principe werkt vanaf de grote afmeting helemaal terug naar nul. |
| 7.0.0 | Halfverhardingen met en zonder fijnaandeel (0<4mm). |
| 7.1.1 | Halfverhardingen met fijnaandeel hebben het voordeel dat deze beter te verdichten zijn en daardoor een harde en compacte laag vormen eventueel vaak nog die goed bereden en beloopbaar zijn. Deze zijn vaak goed begaanbaar voor bijvoorbeeld kinder- en invalidewagens.
Door het aandeel fijnaandeel is begroeiing van de halfverharding bij een lage verkeersintensiteit en aan de zijkanten echter (gering) mogelijk. Meest gebruikte afmetingen: |
| 7.2.1 | Halfverhardingen zonder fijnaandeel (0<4) zoals bijvoorbeeld grindpaden geven een mooie uitstraling maar zijn daarintegen weer slechter verdichtbaar waardoor deze slechter berijdbaar zijn, zeker voor bijvoorbeeld kinder- en invalidewagens.
Bij een goed aangebrachte halfverharding zonder fijnaandeel is door het gebrek aan fijnaandeel en gebrek aan zonlicht op de onderbodem begroeing niet of zeer gering mogelijk. meest gebruikte afmetingen: |
| 8.0.0 | Ons advies m.b.t. de keuze van het soort halfverharding: |
| 8.1.0 | Halfverhardingen met fijnaandeel (0<4mm) |
| 8.1.1 | Parkpaden, paden in speeltuinen, onverharde fietspaden. |
| Indien paden goed beloopbaar en berijdbaar moeten zijn voor voetgangers, fietsers, kinder- en invalidewagens dan raden wij de afmeting 0/12mm aan. | |
| 8.1.2 | Landwegen, paden en inritten met hogere verkeersintensiteit en belasting. |
| Indien paden goed berijd- en beloopbaar moeten zijn voor auto’s, incidenteel vracht- landbouwverkeer, voetgangers, fietsers, kinder- en invalidewagens dan raden wij een halfverharding met fijnaandeel aan met de afmeting 0/20mm of 0/31,5mm. | |
| 8.1.3 | Voor budget halfverhardingen of bedrijfsmatiggebruik die bloot worden gesteld aan hogere verkeersintensiteit en/of belasting raden wij een halfverharding met recycling asfaltgranulaat 0/20 of 0/31,5mm aan. |
| 8.2.0 | Halfverhardingen zonder fijnaandeel. |
| 8.2.1 | Tuinpaden, borders en siertuinen. |
| Hier adviseren wij de maat 8/16mm. Deze maat is prettiger beloopbaar en door de hogere dichtheid van de laag komt zonlicht moeilijker bij de ondergrond waardoor begroeiing weinig kans heeft. Tevens is het voordeel van deze maat dat deze niet te fijn is en slecht in het profiel van de schoenen blijft steken. Tevens laat deze afmeting zich niet makelijk ver wegschoppen wat een verspreiding van de stenen buiten de halfverharding tegengaat. | |
| 8.2.2 | Inritten en parkeerplaatsen. |
| Voor halfverhardingen die worden bereden met auto’s raden wij de maat 16/22mm aan. Deze is niet te fijn maar ook niet te grof en laat zich niet in het profiel van een autoband meenemen waardoor verspreiding op straat zoveel mogelijk wordt tegengegaan. | |
| 9.0.0 | Bepalende factoren voor de laagdikte: |
| 9.1.1 | Verkeersintensiteit en belasting, het soort gebruik/functionaliteit van de halfverharding, oprit, looppad of border/siertuin. |
| 9.1.2 | Onderhoudsvrijheid van de halfverharding. Om de halfverharding onkruidvrij te houden is een dikke laagdikte wenselijk, hoe dikker hoe beter, dit gaat echter ten koste van de functionaliteit van de halfverharding omdat een dikke laag moeilijker en slechter beloop en berijdbaar wordt. |
| 9.1.3 | de toegepaste korrelformaat- verdeling, hoe groter de korrel of hoe kleiner de verdeling, hoe dikker de laag zal moeten zijn om onkruid tegen te gaan. |
| 9.1.4 | De samenstelling van de onderlaag, is dit een zachte of harde onderlaag, is deze wel/niet leemhoudend (bewegelijk) en wordt er wel of geen geotextiel of splitplaten toegepast. |
| 9.1.5 | Daglicht mag niet of zo min mogelijk op de onderbodem komen. |
| 9.1.6 | Afschot waaronder de halfverharding komt te liggen (oplopend of aflopend). |
| 9.2.1 | Waarom is een dikkere laag beter? Het is zeer belangrijk dat daglicht niet of zo min mogelijk op de onderlaag kan komen. Het maakt in dit geval niet uit of er wel of geen geotextiel wordt aangebracht omdat zand en grond, naarmate de tijd, ook tussen de stenen en bovenop het geotextiel terecht komt door bijvoorbeeld de wind. Onkruid heeft maar zeer weinig bodem nodig om te kunnen groeien. Let op: indien de halfverharding wordt bereden kan de laag ook niet te dik zijn, hier zal een middenweg in moeten worden gekozen. |
| 9.3.1 | Tip: voorkom zoveel mogelijk dat bijvoorbeeld auto’s vanuit stil- parkeerstand te steil omhoog moeten rijden. Leg indien mogelijk een parkeerplaats altijd oplopend en niet aflopend aan. |
| 9.4.0 | Door ons aanbevolen laagdiktes. |
| 9.4.1 | Halfverhardingen met fijnaandeel (0<4mm) |
| 9.4.2 | Parkpaden, paden in speeltuinen, onverharde fietspaden. 8 tot 10 cm |
| 9.4.3 | Landwegen, paden en inritten met hogere verkeersintensiteit en belasting. 20 tot 30 cm |
| 9.4.4 | Halfverhardingen zonder fijnaandeel. |
| 9.4.5 | Tuinpaden, borders en siertuinen. 8 tot 10 cm |
| 9.4.6 | Inritten en parkeerplaatsen. 5 tot 7 cm |
| 9.4.7 | De genoemde laagdiktes zijn gemiddelde waarden, Laagdiktes kunnen wijzigen door de gekozen afmeting van de steen, de aanwezige onderbodem, verkeers- intensiteit/belasting en wel of geen gebruik van geotextiel. |
| * | Tip: Houdt bij de aanleg er al rekening mee dat eventueel op een later tijdstip altijd nog een laag overheen gebracht kan worden. |
| 10.0.0 | Wanneer wel of geen geotextiel (worteldoek) aanbrengen. |
| 10.1.0 | Toepassing van geotextiel: |
| 10.1.1 | Drainage, scheidingslaag, lastverdeler, wapening, bescherming, onkruidremmend, of wortelremmend. |
| 10.2.0 | Nadelen van de toepasing van geotextiel. |
| 10.2.1 | Steen krijgt geen grip op de onderlaag waardoor deze kan gaan glijden, hierdoor wordt de halfverharding slecht berijdbaar. |
| 10.2.2 | Als drainage is er ook een drainerende onderlaag nodig is deze niet aanwezig dan zal het geotextiel ook niet draineren. |
| 10.2.3 | Als lastverdeler is geotextiel maar beperkt geschikt en zal er voor halfverhardingen die berijdbaar moeten zijn toch een stabiele onderlaag aanwezig moeten zijn. |
| 10.2.4 | Voor een normale halfverhardingslaag is geotextiel als wapening en bescherming overboding. |
| 10.2.5 | bij toepassing van geotextiel onder een halfverhardingslaag heeft geotextiel als onkruidwerend maar een tijdelijke functie, Geotextiel er zal naar verloop van tijd toch onkruid op gaan groeien. |
| 10.3.0 | Voordelen van geotextiel. |
| 10.3.1 | als scheidingslaag is geotextiel zeer geschikt maar dit is alleen wenselijk bij het gebruik van lichtverontreinigde materialen zoals recyclinggranulaten zodat deze gescheiden blijft van de schone ondergrond. Ook kan geotextiel worden toegepast voor de scheiding van de halfverharding met de ondergrond bij kleine loop- en wandelpaden door de tuin. Voor te berijden halfverhardingen is geotextiel als onderlaag meestal ongeschikt (gladde onderlaag) en wegen de voordelen niet op tegen het genoemde nadeel bij punt 10.2.1. |
| 10.3.2 | Als wortel- of onkruidwerende functie vanaf de ondergrond levert geotextiel wel een goede bijdrage. |
| 10.3.3 | Om geotextiel als wapening toe te passen onder halfverhardingen die bereden worden kleeft het nadeel aan dat de als de ondergrond bewegelijk blijft spoorvorming alsnog onstaat, het doek zal naar beneden en naar boven gedrukt gaat worden. Als wapening voor bijvoorbeeld looppaadjes in de tuin is geotextiel wel geschikt. |
| 10.4.0 | Conclusie. |
| 10.4.1 | Ons advies met betrekking tot het gebruik van geotextiel bij toepassing van halfverharding is om dit slechts bij kleine wandelpaadjes door de tuin te gebruiken en bijvoorbeeld in siertuinen en borders die niet worden bereden. Voor alle andere gevallen is ons advies zorg dat er een goede solide, liefst waterdoorlatende, onderbaan aanwezig is voordat de halfverharding wordt aangebracht. Indien de onderlaag niet of slecht waterdoorlatend is dan dient u er eerst voor te zorgen dat de onderbaan onder het juiste afschot ligt zodat het water kan aflopen. |
| 11.0.0 | Wat heb ik minimaal nodig voor een mooie uitstraling voor een paar jaar? |
| 11.1.1 | een minimale laagdikte van ca. 5cm is nodig voor een mooie optische uitstraling, hierdoor is de aangebrachte laag echter slechts tijdelijk onkruid werend. |
Halfverhardingen zijn een mooie en makkelijke toepassing om een oppervlakte snel en goed beloopbaar en/of berijdbaar te maken. Tevens kunnen halfverhardingen een mooie toevoeging zijn voor een natuurlijke, rustige of speelse uitstraling. |
|
*aanvullingen of verbeteringen op deze handleiding zijn altijd welkom. |
|